Liever vossen doden dan kippen beschermen
We vermoedden het al veel langer, maar nu staat het onomstotelijk vast: staatssecretaris Sharon Dijksma laat zich informeren door hobbyjagers en boeren en niet door biologen of ecologen. Dit is de conclusie die we moeten trekken uit haar Kamerbrief over het beheer van vossen in Nederland die ze op 21 mei aan de Tweede Kamer stuurde. Dijksma laat daarin ook weten dat ze geen reden ziet om de vos van de vrijstellingslijst te halen.
De staatssecretaris gebruikt in haar brief meer dan eens het ‘weidevogelargument’. Het argument dat te pas en te onpas in de strijd wordt geworpen om plezierjacht te ‘legitimeren’. Jagers gebruiken het om vossen, maar ook andere dieren zoals ganzen, kraaien en zelfs roofvogels te kunnen doden.
Een voorbeeld van een afrastering van een kippenhouderij met uitloopkippen in de praktijk. De afrastering is totaal ongeschikt om vossen buiten te houden. (Foto: J. Hesterman)
De belangrijkste reden dat het aantal broedparen weidevogels blijft dalen is moderne landbouw. Hun broed- en foerageergebieden zijn door de intensivering ervan verre van ideaal. Ook vernietigen boeren door intensief maaibeleid jaarlijks ontelbare nesten. Overigens is ‘weidevogels’ een breed begrip. Ook ganzen zijn weidevogels, maar met alle mogelijke – zelfs verboden – middelen wordt getracht hun aantallen te decimeren.
Vos jaagt niet op lam
De Kamerbrief bevat ook pertinente onwaarheden zoals: de vos ‘voedt zich met knaagdieren, wilde vogels (waaronder kuikens en eieren), kippen en lammeren, maar ook met vruchten en aas’. Lammeren behoren niet tot de prooidieren van de vos. Onderzoek wijst uit dat vossen uiterst zelden lammeren eten, en waar dat bij hoge uitzondering toch voorkwam, ging het om dode lammeren.
Verantwoordelijkheid boeren
Kip eet de vos wel. Als hij de kans krijgt. Veel pluimveehouders leggen het dier geen strobreed in de weg (zie foto). Ze gebruiken uit kostenoverwegingen afscheidingen die kippen binnenhouden, maar geen belemmering vormen voor roofdieren. En als een vos zijn kans dan schoon ziet, wacht hem de kogel. Volgens het ministerie draagt de kippenboer blijkbaar geen enkele verantwoordelijkheid voor de bescherming van zijn kippen. Over voswerende alternatieven rept de staatssecretaris met geen woord.
Faunabeheerplannen
En juist om deze in de praktijk door de boer onbeschermde uitloopkippen te beschermen, hebben zeven provincies ontheffingen afgegeven voor het doden van vossen. Provincies geven ook ontheffingen op basis van ‘Faunabeheerplannen’. Deze plannen zijn niet gebaseerd op enig objectief of wetenschappelijk onderzoek; tellingen worden grotendeels door jagers uitgevoerd. De plannen worden nauwelijks getoetst door provincies; ze nemen klakkeloos de informatie van jagers over. Jagers die – we zeggen het nog maar eens – jagen voor hun plezier. Ze mogen dan weten hoe ze dieren moeten doden, over ecologische kennis beschikken ze zeker niet.
Populatiebeheer
Populaties beheer je niet met het geweer. Een voorbeeld is dat er in de Oostvaardersplassen al jarenlang tussen de veertig en vijftig vossen leven. De populatie wordt niet groter omdat deze bepaald wordt door de hoeveelheid voedsel in het gebied. Jagen, daarentegen, verhoogt de vruchtbaarheid. Door vossen te schieten worden er juist méér jongen geboren. Wat uiteraard geen probleem is voor jagers. We vrezen dat zolang jagers en boeren de agenda van de staatssecretaris bepalen, ons grootste inheemse roofdier vogelvrij blijft.
PS: Dieven
Een donateur van De Faunabescherming blijft na lezing van de Kamerbrief zitten met de terechte vraag: ‘Stel dat ik mijn woning op deze manier de hele dag open zou laten staan en er zijn dieven gesignaleerd in de omgeving, dan heb ik toch geen enkel recht van spreken als ’s avonds blijkt dat allerlei kostbaarheden zijn verdwenen?’