Damherten Amsterdamse Waterleidingduinen geofferd
Auteur: Harm Niesen
De Raad van de gemeente Amsterdam heeft ingestemd met het voorstel van wethouder Kock (D66) om de damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen “actief” te gaan beheren. In gewoon Nederlands: om een paar duizend gezonde damherten te gaan afschieten.
Problemen opgelost door raster
Jarenlang heeft de Raad afschot tegengehouden, omdat er van een onoplosbaar groot probleem met de damherten absoluut geen sprake was. De klachten betroffen gevaar voor het verkeer en schade aan bollen bij Noordwijkerhout en in de tuinen van de Zandvoorters. Door een raster zijn deze problemen 2 jaar geleden al definitief opgelost. Aan de westelijke kant van het gebied, bij het strand dus, is het raster laag en kunnen de herten in principe de duinen nog verlaten. Maar op het strand en de smalle strook langs het fietspad aldaar hebben ze weinig te zoeken. De klachten, die ook nu door sommige Zandvoorters nog geuit worden, zijn eenvoudig op te lossen door het raster in de omgeving van de Zandvoortse zeereep alsnog te verhogen.
Damherten geofferd met een truc
Buiten de Amsterdamse Waterleiding duinen zijn er dus geen problemen meer. En daarbinnen feitelijk ook niet. Waarom moeten er dan toch een paar duizend dieren geschoten worden? Omdat de politiek, lees: gedeputeerde Jaap Bond (CDA) het wil. Er is voor een miljoenen-bedrag een ecoduct gebouwd over de Zandvoortse laan, zodat dieren in en uit de AWD en het noordelijker gelegen Nationaal Park Zuid Kennemerland (NPKZ) kunnen migreren. Maar in het NPKZ worden sinds jaar en dag de damherten “kort gehouden” door afschot. Grote aantallen damherten zouden over het ecoduct kunnen trekken, om dan vervolgens te worden afgeschoten….
De provincie eist al jaren dat het beleid ten aanzien van de damherten aan beide zijden van het ecoduct gelijk is. Niet onlogisch, maar dat kan ook betekenen: aan beide zijden niet schieten. Waarom is de Raad van de gemeente Amsterdam dan toch zo relatief gemakkelijk van haar jarenlange geloof gevallen? Kennelijk door een tamelijk doorzichtige smoes, een truc: plotseling melden de beheerders van de duinen dat de damherten schade aan de flora in het gebied aanbrengen.
Veranderingen niet veroorzaakt door de damherten
Zeker, schrijver dezes kent het gebied als zijn broekzak sinds 1948 en de begroeiing is inderdaad totaal veranderd. Door het fanatiek aanplanten van exotische dennen en door zure regen en een enorme stikstofdepositie. Vergrassing, verruiging, verbossing hebben de schaars begroeide duinen volledig vervangen. De kalkrijke duinen zijn uitgeloogd en de typische kalkminnende flora is grotendeels verdwenen. Dat verdwijnen van die soorten wordt nu voor het gemak toegeschreven aan de damherten! Daar is niet de minste vorm van bewijs voor.
Bovendien heeft de hele Nederlandse kust uiteraard te maken met deze vermesting en verbossing. Op grote schaal worden daarom overal paarden, koeien, schapen en geiten in de duinen losgelaten. Deze exotische dieren richten oneindig veel meer schade aan de flora in de duinen aan dan de veel natuurlijker te werk gaande Damherten. Als de aantallen damherten drastisch worden verminderd, zal dat ongetwijfeld gevolgd worden door grote aantallen van dit volstrekt onnatuurlijk vee in het duin. Overigens: ook op dit moment grazen er al op een aantal plaatsen schapen en koeien in de AWD samen met damherten! Hoezo, overbegrazing?
Geen welzijnsproblemen meer
Er is ook geen enkel probleem met het welzijn van de damherten. In de eerste winter na het plaatsen van het raster waren er veel slachtoffers, doordat herten per se hun oude gewoonten wilden aanhouden en niet meer bij hun weidegronden konden komen. Die dieren verhongerden liever dan zich aan te passen… Dat probleem heeft zich de laatste 2 jaar niet meer voorgedaan.
De damherten zijn dankzij hun natuurlijke levensomstandigheden in de duinen redelijk tam. En vormen, zeker in de herfst, een bron van enorm veel plezier voor grote aantallen natuurliefhebbers. Bejaging zal hier onherroepelijk een eind aan maken, de dieren zullen schuw worden en zich terug trekken. Hoeveel damherten er precies in het gebied leven, weet niemand. Het telkens weer noemen grotere getallen is nergens op gebaseerd: echt tellen van de damherten is onmogelijk maar feitelijk ook niet interessant. Ze leven er, het zijn er best veel, maar ze verkeren in goede gezondheid en aan de groei van de populatie komt hoe dan ook heus wel een eind.
De impact van de damherten op hun leefmilieu in het duingebied is een fractie van wat de beheerders zelf uitrichten. Grote oppervlakten worden met kranen en ander zwaar materieel volledig van alle begroeiing ontdaan. Dat kan kennelijk wel in een Natura2000 gebied. Het afschieten van een paar duizend damherten, dat vervolgens ieder jaar zal moeten gebeuren, heeft met noodzaak of verstandig beheer niets te maken. Het is een puur politieke knieval voor de provincie.