Column: Insecten gaan hard achteruit
Dat het slecht gaat met de insecten in ons land is geen verrassing voor degenen die het internet afstruinen naar artikelen over biodiversiteit. Maar waar komt dit door? Heeft dit te maken met het verkeer, veranderend landschap, met de veehouderij of toch iets anders?
Afgelopen jaar (december 2016) verscheen een artikel met het volgende titel: ‘Alarmerende achteruitgang boerenlandvlinders Drenthe’. Maar liefst tien van de twaalf boerenlandvlinders zijn achteruitgegaan. Dit is de Vlinderwerkgroep Drenthe ook opgevallen en zij trekken aan de bel.
In een onderzoek in Krefeld (Duitsland) is een vergelijkbaar resultaat genoteerd. In de periode tussen 1989 en 2014 is een afname van de daar aanwezige insecten van bijna 80% geconstateerd. Wat is hiervan de oorzaak?
Landbouwgif
Dat er gif in de landbouw wordt gebruikt, is geen geheim. Voorbeelden hiervan zijn Roundup en imidacloprid. Imidacloprid is een gif die het oriëntatie vermogen van bijen verstoort. De bij (en dan voornamelijk de honingbij) is een insect, dat veel bestudeerd is en een economisch interessant insect blijkt te zijn. Imidacloprid is momenteel (grotendeels) verboden en dat lijkt een positief effect te hebben op de bijenstand in Nederland.
Veranderend landschap
Dat het landschap is veranderd, in de afgelopen decennia, is geen nieuws. Het feit dat vele kilometers aan houtwallen zijn verdwenen, overhoekjes zijn teruggedrongen, dat vele wilde bloemen in hoeveelheid achteruit zijn gegaan, is overduidelijk. Rijd maar een stukje door het buitengebied en de soorten zijn op één hand te tellen. En voor grote delen van Nederland heb je maar één vinger nodig, deze is voor Engels raaigras. Dus een gebrek aan nectar, gedurende het gehele jaar, en planten voor de larven/rupsen zal zeker een negatief effect hebben op de hoeveelheid insecten.
Toename autogebruik
In de jaren zeventig werd gebruik gemaakt van insectensponsjes om voorruiten schoon te maken. Tegenwoordig heeft niemand het er meer over. Zijn er door de toename van het aantal gereden kilometers zoveel insecten omgekomen dat zij hun populatie niet meer in stand kunnen houden? Het vermoeden is van niet. Maar waar ligt dan wel de oorzaak?
Weidevogels
Waarschijnlijk ligt de oorzaak van de achteruitgang van onze insecten, bij de weidevogels. Dit is een oorzaak die te lang is ontkend en nu maar eens gezegd dient te worden. Gruttokuikens zijn snel ter been en jagen op vliegende insecten, kievitkuikens zijn trager en grijpen insecten die zich voornamelijk op de grond bevinden. Onze boerenlandinsecten zijn kansloos tegen zulke predatoren.
Oplossing
De oplossing ligt vanzelfsprekend in het beheren van weidevogels. Er zijn er te veel, af en toe lijkt het wel op een plaag van weidevogels. Ze dringen zelfs onze steden binnen en nestelen op daken. En al deze weidevogels doen zich te goed aan onze insecten, die in een rap tempo verdwijnen.
Conclusie
De weidevogels hebben tegenwoordig amper nog vijanden om hun hoeveelheden binnen de juiste proporties te houden. Vossen worden te kust en te keur geschoten, ooievaars komen binnenkort op de vrijstellingslijst, ratten zijn niet welkom en bomen worden gekapt waardoor kraaien en buizerds hun uitkijkplekken verliezen.
Mensen, als wij zo door gaan raken wij al onze insecten kwijt. In het belang van onze zespotige vrienden, stop met het jagen op de vos en andere dieren, die predatoren van insecten in bedwang houden.
Nawoord
Dat bovenstaand verhaal een broodje aap is, zal hopelijk voor de lezers van onze site duidelijk zijn. Insecten gaan niet in aantallen achteruit door weidevogels, wel door andere zaken. Maar wordt ‘weidevogel’ vervangen door ‘vos’ en ‘insecten’ door ‘weidevogels’ dan wordt het een verhaal dat regelmatig in de krant te lezen is. Weliswaar niet geschreven door De Faunabescherming, maar door jagers en boeren. Hopelijk kijkt u dwars door dit soort broodje-aapverhalen heen.