Arme vos!
Hoewel het in strijd is met internationale regelgeving en uiterst schadelijk voor de natuur, blijven provincies ontheffingen afgeven voor het ’s nachts bejagen van vossen. Volgende in de rij is Gelderland. Uiteraard diende ook De Faunabescherming haar zienswijze in over het ontwerpbesluit, in de hoop dit uiterst dier- en natuuronvriendelijke plan van tafel te krijgen.
De Benelux-Overeenkomst verbiedt de nachtelijke jacht expliciet, ook de jacht die onder het mom van ‘beheer en schadebestrijding’ plaatsvindt. Het veroorzaakt niet alleen zeer veel verstoring voor alle aanwezige dieren, de kans op verwonden van dieren is ’s nachts veel groter dan overdag. Het opzoeken van gewonde en aangeschoten dieren om ze uit hun lijden te verlossen, is in het donker vrijwel onmogelijk. Helaas staat het ministerie van Economische Zaken het afwijken van de Benelux-Overeenkomst toe ter voorkoming van schade. Maar alleen als de aanvraag gedegen onderbouwd kan worden. En dat is in Gelderland niet het geval.
Belangrijke schade aan vee
Een van die uitzonderingen kan zijn het beschermen van bijvoorbeeld pluimvee. In het faunabeheerplan is gebruikgemaakt van opgave van kippenhouders zelf, en niet van officiële schadetaxaties van onafhankelijke deskundigen. Daarbij is de schade niet gespecificeerd per bedrijf; een goede beoordeling van de schade is zo onmogelijk. Zelfs al kloppen de bedragen, dan kan dat nog geen basis voor een ontheffing zijn. De kippenhouder moet de nodige maatregelen hebben genomen om zijn kippen te beschermen tegen vossen en andere predatoren. Een goede afrastering en een goed afgesloten nachtruimte zijn doorgaans voldoende om vossen buiten te houden.
Schade aan fauna
Het ontwerpbesluit spreekt ook over schade aan weidevogels, zonder dat aangetoond is dat vossen daar een rol in spelen. De grootste oorzaken van de achteruitgang in het aantal weidevogels zijn zaken als ontwatering, intensivering van het landgebruik en vroeg maaien. Een en ander blijkt ook uit het onderzoeksrapport ‘Predatie bij weidevogels’ van Sovon en Alterra. De onderzoekers concludeerden dat de vos slechts een van de vele predatoren is, maar ook dat de vos juist jaagt op die andere predatoren! Vossen doden betekent dat andere predatoren in aantal kunnen toenemen. De onderzoekers concludeerden verder dat predatie van kuikens een veel groter effect heeft op het totale broedsucces dan predatie van nesten. En juist vogels zijn twee- tot viermaal zo vaak verantwoordelijk voor kuikenpredatie dan zoogdieren: ‘De vos lijkt geen belangrijke kuikenpredator te zijn.’ Het optimaliseren van de omstandigheden voor weidevogels en het ongunstiger maken van de situatie voor vossen lijkt veel effectiever te zijn.
Korhoen
Gelderland houdt de vos ook verantwoordelijk voor het uitsterven van de korhoen. Dit klopt niet. Onderzoek heeft uitgewezen dat voedselgebrek de belangrijkste oorzaak is van het slechte broedsucces van deze soort. Er is geen enkel bewijs dat de vos verantwoordelijk is voor de achteruitgang.
Niet effectief
De vos staat al op de landelijke vrijstellingslijst. Dat betekent dat het dier jaarrond overdag bejaagd mag worden. Om de bescherming van de vos ook nog ’s nachts op te heffen, moet er wel een heel goede reden zijn en die is er in dit geval niet. Daarbij is nog nooit aangetoond dat het doden van vossen effectief is. Altenburg & Wymenga schreven in hun rapport ‘De vossenproblematiek rond het Lauwersmeer’ dat afschot geen duurzame oplossing is: ‘Zolang er niet meer vossen worden geschoten dan er jaarlijks worden geboren en hun eerste jaar overleven, is het effect van afschot meestal nauwelijks waarneembaar.’