Konijnen Terschelling alleen in naam beschermd
Een zeer teleurstellende uitspraak van de Rechtbank Amsterdam in de zaak over het afschieten van konijnen in de duinen van Terschelling. De wet verbiedt jacht in natuurgebieden, maar de rechter schoof alle argumenten van De Faunabescherming terzijde. Grondeigenaar Staatsbosbeheer (SBB) hoeft niet aan te tonen dat de konijnen werkelijk schade veroorzaken.
In november 2013 heeft De Faunabescherming het ministerie van Economische Zaken verzocht om handhavend op te treden tegen jagers die in de duinen van Terschelling konijnen bejagen. Het betreffende gebied is aangewezen als internationaal erkend natuurgebied (Natura 2000-gebied) en daar is jacht op wild, zoals het konijn, niet toegestaan.
Overtreding
Het ministerie gaf begin 2014 aan dat het inderdaad een overtreding van de Flora- en faunawet betrof, maar dat SBB, de eigenaar van dit gebied, binnen enkele maanden een ontheffing zou aanvragen voor het bestrijden van deze dieren. Volgens SBB was er namelijk weliswaar geen sprake van landbouwschade, maar wel van schade aan de infrastructuur en aan de fundering van zomerhuisjes. Op basis hiervan besloot het ministerie om tot die tijd het illegale afschot te gedogen. Daar heeft De Faunabescherming bezwaar tegen gemaakt. In de beslissing op bezwaar stelde het ministerie opeens dat er toch geen sprake was van een overtreding, aangezien konijnen ook in een Natura 2000-gebied mogen worden bestreden op grond van de landelijke vrijstelling. In deze vrijstelling is bepaald dat grondgebruikers in heel Nederland toestemming hebben gekregen om konijnen gedurende het gehele jaar te (laten) bestrijden ter voorkoming van landbouwschade of schade aan vee.
Geen landbouwschade
Tegen deze beslissing is De Faunabescherming in beroep gegaan bij de Rechtbank Amsterdam en heeft tevens gevraagd om een voorlopige voorziening, zodat het illegale afschot per direct zou worden stopgezet. Daarbij wees De Faunabescherming erop dat er volgens SBB zelf in dit gebied geen sprake is van landbouwschade of schade aan vee, zodat geen gebruik kan worden gemaakt van de vrijstelling. In de aanloop naar de zitting bij de rechtbank ontving De Faunabescherming opeens een aantal verklaringen van grondgebruikers, waaruit de landbouwschade zou blijken. Het betrof door de jagersclub voorgedrukte formulieren, waarop letterlijk staat: ‘Ondergetekende verzoekt tot schadebestrijding en/of beheer van duinkonijnen – populaties – op Terschelling ter beperking en het voorkomen van te verwachten schade.’ Al deze formulieren waren half juli 2014 getekend. Op geen enkele manier was hierbij zelfs maar aangegeven over wat voor ‘schade’ het dan zou gaan, laat staan dat hiermee was aangetoond dat de situatie, sinds de verklaring van SBB dat er geen sprake was van landbouwschade, was veranderd. Het was dus overduidelijk dat de jagers de jachtgezinde grondgebruikers had gevraagd deze verklaring te ondertekenen om ten onrechte gebruik te kunnen maken van de vrijstelling, terwijl zij in feite gewoon voor hun plezier aan het jagen zijn. Dat het gaat om plezierjacht op dit eiland blijkt ook uit een recent artikel in de Nederlandse Jager getiteld ‘Het eilandgevoel’. Daarin staat de volgende passage: ‘Gelukkig staat Staatsbosbeheer bestrijding van verwilderde katten toe, met als gevolg dat wij hier een gezonde konijnenstand hebben. Daar wordt door de Terschellinger jagers bescheiden uit geoogst. Op jaarbasis worden er vier- tot vijfhonderd konijnen geschoten, terwijl de stand op vele tienduizenden exemplaren wordt geschat. Bijlsma van de WBE Terschelling: “Dat stelt dus helemaal niks voor”.’
Noodzaak niet aangetoond
Tijdens de zitting heeft De Faunabescherming er nog op gewezen dat de plaatsing van het konijn op de vrijstellingslijst geen algemene onvoorwaardelijke vrijstelling betekent. Het gaat nog steeds om een in principe beschermde diersoort. In de toelichting op de wet staat dat de grondgebruiker pas van de vrijstelling gebruik mag maken als ingrijpen noodzakelijk is om belangrijke schade te voorkomen. ‘De grondgebruiker zal dus steeds nut en noodzaak van ingrijpen moeten beoordelen.’
Vogelvrij
Op 25 november ontving De Faunabescherming de uitspraak van de rechtbank haar beroep is afgewezen. De rechter is tot de conclusie gekomen dat het konijn op de landelijke vrijstellingslijst is gezet omdat deze diersoort in het hele land belangrijke schade aanricht en constateert dat er geen andere maatregelen beschikbaar zijn om deze schade te voorkomen dan het doden van deze dieren. Hoewel de toelichting op de wet suggereert dat de grondgebruiker wel degelijk moet beoordelen of het doden noodzakelijk is en effectief, meent de rechter dat SBB dat niet meer hoeft te doen. Door plaatsing op de vrijstellingslijst is deze beoordeling al gemaakt!
Dit alles betekent dat het konijn weliswaar op papier behoort tot de beschermde diersoorten, maar in de praktijk is dit dier volledig vogelvrij verklaard, zelfs in de natuurgebieden.
Gerelateerd bericht: www.faunabescherming.nl/2014/01/23/staatsbosbeheer-verbiedt-doden-konijnen-terschelling/