Argus 2014-1: Verbod op afschieten van (zwerf)katten – of toch niet?

Geplaatst op: 27 mei 2014 door redactie

Terug naar de inhoud

Auteur: Nettie Dekker

In de brief van 3 maart 2014 van staatssecretaris Dijksma over de in november vorig jaar aangenomen motie van de Partij voor de Dieren over het afschieten van katten is te lezen dat ze het afschieten van zwerfkatten niet uitsluit.

‘De besluitvorming over het al dan niet beperken van een populatie zwerfkatten is neergelegd op provinciaal en gemeentelijk niveau’, zo schrijft ze aan de Tweede Kamer. ‘Het afschieten van verwilderde huiskatten is mogelijk in het kader van de bestrijding van overlast en schade. De faunabeheereenheden kunnen in het buitengebied de populatie verwilderde katten beperken om de overige fauna in een gebied te beschermen, of op verzoek van gemeenten vanwege de overlast. De Flora- en faunawet beschermt de verwilderde huiskat niet, maar er is wel een ontheffing nodig om het jachtgeweer te mogen gebruiken.’

Slachtoffers
Jaarlijks schieten Nederlandse jagers tussen de 8000 tot 13.500 katten. Een schatting die volgens ecoloog Hugh Jansman van onderzoeksinstituut Alterra conservatief is: ‘Er zijn weinig cijfers bekend omdat het onderwerp gevoelig ligt. Waarschijnlijk gaan veel afgeschoten dieren onaangemeld de grond in.’ Afschot vindt vooral plaats in de provincies Noord-Brabant, Friesland, Flevoland, Utrecht, Zuid-Holland, Texel en in het zuiden van Limburg.

Petitie
De Dierenbescherming verzamelde eind vorig jaar een door meer dan 136.000 mensen getekende petitie tegen het afschieten van katten. Ook De Faunabescherming is van mening dat het afschieten van zwerfkatten zinloos en wreed is. Veel zogenaamde ‘verwilderde katten’ zijn huiskatten met een eigenaar. Het is onmogelijk dat jagers het verschil tussen een huiskat en een verwilderde kat kunnen zien, zoals ze zelf beweren. Bovendien werkt afschot averechts. Echte verwilderde katten bezetten een territorium en verjagen andere katten. Dood je deze katten, dan ontstaat er ruimte voor nieuwe katten.

Verzet
De aangenomen motie riep van verschillende kanten weerstand op. Zo is Staatsbosbeheer (SBB) tegen het verbod. ‘Een bedreiging voor de vogels in het Texelse duingebied’, reageerde woordvoerder Erik van der Spek. Uit onderzoek naar wat de ongeveer vijftig verwilderde katten op Schiermonnikoog eten, blijkt dat hun dieet voornamelijk bestaat uit zoogdieren (86,3 procent vs. 13,7 procent vogel). De veldmuis blijkt met 60 procent dagelijkse kost. Eenzelfde beeld gaf onderzoek op Vlieland. Voor het ‘grote’ gevaar dat de dieren vormen voor vogels, zoals SSB en de provincies Zuid-Holland en Utrecht nog steeds beweren, is dus geen enkel bewijs.

Roofdieren
Katten worden er regelmatig van beschuldigd dat het gevaarlijke en onverzadigbare seriemoordenaars zijn. Bij huiskatten behoeft dat beeld in ieder geval bijstelling. Uit bovengenoemd onderzoek blijkt dat de Schierse huiskat tussen de 0,01 en 0,05 prooidieren vangt. Een veldproef in het BBC-programma Horizon wijst uit dat de ongeveer vijftig katten van Shamley Green, een klein dorpje in het graafschap Surrey gemiddeld een halve prooi per kat per week vangen.* Opvallend was ook hoe dicht de katten bij huis bleven. De onderzoekers op Schiermonnikoog merkten dit ook op: de gemiddelde huiskat gaat niet verder dan 183 meter van huis.

Wat dan wel?
Terug naar de zwerfkatten. Veel beter is om verwilderde zwervende dieren te vangen, te castreren en vervolgens weer los te laten. Katten uit dergelijke programma’s worden vaak gevoerd door vrijwilligers. Zij hoeven hun voedsel dus niet bij elkaar te jagen (zie ook kadertekst). Verder blijven zij op deze manier het territorium bezetten, waardoor nieuwe huiskatten zich niet aansluiten. De ‘kattenjachtprovincies’ doen er beter aan geld te steken in lopende castratieprogramma’s van zwerfdieren binnen hun grenzen. Een steriele populatie kan niet groeien. Afschot leidt daarentegen alleen tot een toename van het aantal zwerfkatten en is daarom inefficiënt, zinloos en wreed.

* Bron: NRC

Jagers en katten
De jagersvereniging KNJV liet in een artikel in Metro op 2 oktober 2013 weten niet op katten te willen schieten. ‘Toch blijven de jagers voorlopig op de dieren schieten in de buitengebieden van de provincies waar dat is toegestaan. “Tot we zover zijn, vervullen jagers hun plicht. Letterlijk, want ze doen dit met tegenzin”, stelt een woordvoerder.’* Met hoeveel tegenzin zij hun plicht vervullen, blijkt uit het relaas van de Stichting Herplaatsing Zwerfkatten Dordrecht: ‘Vorig jaar nog een van m’n zwervers in Merwelanden gevangen omdat ze mankte met voorpoot. Negen jaar daarvoor was ze gesteriliseerd. Bleek dat haar voorpoot helemaal verbrijzeld was door hagel! Heeft ze negen jaar geleefd als zwerver. We hebben haar negen jaar gevoerd en dan wordt ze door een jager die er plezier aan beleeft gewoon ernstig mishandeld! We hebben haar laten inslapen. Ik dacht dat jagers verplicht waren hun aangeschoten “wild” op te sporen en uit hun lijden te verlossen?’ In het blad Dier van de Dierenbescherming, vertelt een stel over de twee katten die zij verloren aan jagers: ze waren respectievelijk met 15 en 49 kogels doorzeefd.

* Bron: Metronieuws