Argus 2013-2: Naar een exotisch Nederland
Terug naar de inhoud
Auteur: Harm Niesen
In deze Argus bespreekt voorzitter Harm Niesen de term ‘exoot’. Het begrip blijkt zeer ‘inflatiegevoelig’. Dit dankzij de Voedsel- en Warenautoriteit, die de definitie zo heeft aangepast dat nu elke soort, waaronder menselijke dieren, opeens het label invasieve exoot kan verdienen.
Gelukkig beschikken wij in Nederland over de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Weliswaar is niet zo heel erg duidelijk waar die Autoriteit aan ontleend wordt; deze instelling claimt in ieder geval ons te beschermen tegen een geweldig Kwaad. Om dit kwaad te bestrijden, heeft de NVWA het Team Invasieve Exoten opgericht. Wij blijken namelijk volledig onder de voet te worden gelopen door invasieve exoten. Dat zijn organismen die van nature niet in dit land thuishoren. Zij planten zich op ongekende schaal voort. Exponentieel, u kent dat wel: van 2 naar 4, naar wel 8 exemplaren. Zij verdringen op ontoelaatbare schaal inheemse soorten als zwarte kraai, kauw en zilvermeeuw. Maar waren die nou juist niet van overheidswege als vrijwel onbeschermd en buitengewoon hinderlijk aangewezen?
Invasie
Klein schoonheidsfoutje kennelijk, want de algemene lijn is duidelijk: wij willen geen veranderingen in de samenstelling van onze nationale flora en fauna. We hebben in nationale wetgeving vastgelegd wie er zich in dit land mag ophouden en eenieder die niet op die lijst voorkomt, dient te worden uitgeroeid. Drastisch, inderdaad, maar de nood is hoog en daarom moeten de regels worden aangescherpt.
Het begrip invasief hield tot nog toe in dat een soort zich exponentieel voortplant en dat een soort een bedreiging vormt voor inheemse soorten. Dat is niet langer het geval, heeft het Team besloten. Invasief houdt slechts in dat een soort zich voortplant. In feite is iedere nieuwkomer nu dus invasief en dient rücksichtslos te worden bestreden.
Dode mus
De NVWA heeft ons deze zomer op deze manier behoed voor de levensgevaarlijke Kaapverdische mus. Maar liefst twee exemplaren van deze soort waren per schip meegelift naar Zeeland. Het vrouwtje overleed bij de dreiging van de ambtenaren van de NVWA spontaan en het mannetje kon gelukkig nog op tijd door hen in verzekerde bewaring worden gesteld. Duurbetaalde ambtenaren die een (1) zielig musje ervan moeten weerhouden dat hij zich in z’n eentje voortplant; daar betalen wij belasting voor.
Ex-exoten
Al honderden jaren worden we in heel Europa overstroomd door exoten. Van sommige soorten weten we allang niet meer dat ze exoten zijn. Konijnen en fazanten worden door veel natuurliefhebbers hogelijk gewaardeerd, maar zouden de NVWA een doorn in het oog moeten zijn. De konijnen, nog niet zo lang geleden te vuur en te zwaard bestreden omdat ze de duinen vernielden, waardoor half Nederland onder water dreigde te komen, worden door de duinbeheerders nu plotseling heilig verklaard. Waar ze ontbreken, worden nu vormen van de meest ultieme exoten op grote schaal ingezet: vee.<
Vee
Paarden, koeien, schapen en geiten: het zijn niet eens ergens in het wild voorkomende ‘echte’ diersoorten. Exotischer kan het niet en volgens de eigen regels van de NVWA zou het opzettelijk uitzetten van deze dieren streng bestraft moeten worden. Koeien en paarden zijn bezig aan een onstuitbare opmars in de Nederlandse natuur; het is nog maar een kwestie van tijd voordat ze als jachtwild zullen worden bestempeld. Een Nederlandse Big Five, de natte droom van de inheemse jager… En dat allemaal omdat onze natuur begraasd moet worden. Waarom? Anders ontstaat er bos en struikgewas, en dat is niet meer in de mode.
Kappen
Meer dan honderd jaar lang heeft men overal fanatiek bomen geplant, meestal exoten, en nu ze het eenmaal goed doen, moeten ze weer weg. En zeker niet in de eerste plaats omdat het om exotische soorten gaat. Daar bestaat een groot deel van de begroeiing van natuurgebieden al heel lang uit en professionele floristen winden zich daar allang niet meer over op. Die ergeren zich veel meer aan het feit dat dat vee het in de eerste plaats voorzien heeft op hun zeldzame gentianen en orchideeën. Sinds de NVWA zich op de exoten heeft geworpen, worden natuurliefhebbers langs vele wegen opgeroepen waarnemingen van exoten te melden. En daarbij wordt zelfs de hulp ingeroepen van mensen die er hun hobby van hebben gemaakt de Nederlandse natuur op ongekend grote schaal te overstromen met exoten. Om die dieren vervolgens op buitengewoon dieronvriendelijke manier weer te grazen te nemen.
Onder water
Hengelsporters, ze geloven nog steeds dat vissen geen gevoel hebben, zetten op grote schaal exoten als forel en snoekbaars uit. Ieder ander zou als misdadiger aan de schandpaal worden genageld; sportvissers komen ermee weg. De overheid schijnt zelfs speciale gehandicapten-visplekken te subsidiëren. Kan de ene gehandicapte diersoort een andere diersoort gehandicapt maken. De NVWA heeft kennelijk niet echt belangstelling voor wat er onder water gebeurt. En zeker niet als dat water zout is.
Zonder dat de Autoriteit om een oordeel is gevraagd en zonder dat ze van plan is er ook maar iets aan te doen, is de mariene flora en fauna de afgelopen jaren op een gigantische schaal door exotische soorten onder de voet ‘gelopen’. Nee, we zijn bikkelhard van plan na het onschadelijk maken van de levensgevaarlijke Kaapverdische mus, ook de twintig Huiskraaien hard aan te pakken. Zo invasief als de pest. Verwacht mag worden dat ze, in tegenstelling tot onze autochtone diersoorten, gewoon op straat poepen. Levensgevaarlijk! En dat ze wellicht een bedreiging voor zwaar bedreigde en beschermde soorten vormen, voor zwarte kraai, kauw en zilvermeeuw… Waren die door de overheid niet zo goed als vogelvrij verklaard vanwege hun schadelijkheid?
Symposia
Voorafgaand aan deze hetze tegen nieuwkomers zijn de laatste jaren verscheidene symposia over dit onderwerp georganiseerd. En daar was de stemming heel anders. Zeker, we moeten zoveel als mogelijk voorkomen dat exotische soorten zich hier vestigen. Maar het bestrijden van soorten, zeker als die zich hier al meer dan tien jaar weten te handhaven en eigenlijk niemand in de weg zitten, zou achterwege moeten blijven. Omdat ze toch nooit meer uit Nederland zullen verdwijnen, moeten ze als inheems worden beschouwd. Zelfs de muskusrattenbestrijders vinden dat de muskusrat om die reden niet langer als exoot dient te worden beschouwd.
Exponentieel
Onze NVWA denkt daar heel anders over; je moet ten slotte je duurbetaalde bestaan ergens mee rechtvaardigen. Haar standpunt was dat alleen invasieve exoten bestreden moeten worden. En invasief hield twee dingen in: in de eerste plaats dat een soort zich exponentieel snel voortplant en in de tweede plaats dat de soort een concrete bedreiging vormt voor inheemse soorten. En hoewel een groei van twee naar vier exemplaren al schaamteloos exponentieel mag worden genoemd, zijn er eigenlijk geen soorten die aan deze definitie voldoen. Dus hebben ze de definitie maar aangepast. Invasief betekent nu niet meer of minder dan dat een soort zich in Nederland voortplant. Tja, dan valt zo ongeveer iedereen en alles eronder.
G7
Maar dit alles valt in het niet bij de beschamende overeenkomst die zogenaamde natuurbeschermingsorganisaties hebben gesloten met boeren en jagers, de G7. Iedere kolgans of brandgans was aanvankelijk van 1 oktober tot 31 maart nog een beschermde soort, waarvoor Nederland een zware verantwoordelijkheid droeg. En ’s zomers een invasieve exoot. Een en dezelfde soort, sterker nog, een en dezelfde vogel! Maar omdat ganzen schieten in het zomerseizoen niet populair is onder jagers en ongetwijfeld veel weerstand onder recreanten gaat opleveren, is het seizoen met twee maanden verlengd. Ook in maart en oktober zijn de ganzen plotseling een invasieve zomergast en kunnen ze ongelimiteerd geschoten worden. En waarom?
Volksverlakkerij
Objectief bezien is er niet of nauwelijks sprake van enige schade. Maar men vindt dat er te veel zijn. Een half miljoen moeten er in vijf jaar geschoten worden. Lost dat iets op? Natuurlijk niet. Natuurbeschermingsorganisaties werken hieraan mee om nog erger te voorkomen. Nog erger? Wat stellen ze zich daarbij voor? We hebben het al vaker gezegd en zullen het blijven herhalen: het G7-akkoord is een schandalige vorm van volksverlakkerij. Over tien jaar zal het aantal broedende ganzen in Nederland veel lager zijn dan nu. Door volstrekt natuurlijke oorzaken, zoals dat bij alle eerdere zogenaamde plagen is gebeurd. En die enge, domme, onwetende, idiote bestrijders zullen claimen dat dat hun verdienste is.
Terug naar de inhoud