De gans heeft het altijd gedaan
De laatste tijd verschijnen er weer diverse berichten in de media, waarin succesvolle diersoorten en met name grauwe ganzen zwart worden gemaakt. Gewezen wordt op het gevaar voor het vliegverkeer en de schade aan landbouwgewassen die deze vogels zouden veroorzaken.
Grauwe gans is beschermd
Grauwe ganzen zijn beschermd in Nederland en in de rest van Europa. Ten onrechte worden ganzen tegenwoordig afgeschilderd als plaagdieren. Zo danken veel natuurgebieden hun enorme diversiteit aan de aanwezigheid van de grauwe gans. Boeren in Oost-Europa weten maar al te goed, dat begrazing door ganzen de opbrengst van bijvoorbeeld wintergraan sterk vergroot.
Deze beschermde vogels mogen uitsluitend worden gedood vanwege enkele zwaarwegende redenen, zoals een daadwerkelijke bedreiging van de volksgezondheid of belangrijke schade in de landbouw. En dan alleen als er geen alternatieve mogelijkheden zijn om de schade te beperken en alleen als aannemelijk is, dat het doden van de dieren het probleem inderdaad oplost. Aan deze laatste twee voorwaarden wordt tegenwoordig absoluut niet voldaan. Daarmee is het doden van de ganzen in feite illegaal. De Faunabescherming blijft zich dan ook verzetten tegen het oprekken van de regels.
Geen gevaar voor vliegverkeer
Ganzen vliegen natuurlijk niet zomaar een vliegtuigmotor in. Ze kijken letterlijk wel mooi uit. Alleen onder uitzonderlijke omstandigheden is er een minieme kans op een aanvaring. De welgeteld twee aanvaringen die er de afgelopen periode zijn geweest, vonden beiden plaats in de vroege ochtendmist en op zeer geringe hoogte. Voor deze situaties beschikt de vliegbasis Leeuwarden al 35 jaar over een zogenaamd vogelradar. Schiphol denkt daar nog over na en heeft nu een proefopstelling geplaatst…
En de kans dat de vliegroute van ganzen kruisen met die van vliegtuigen is al met 75% afgenomen, nu een aantal boeren in de Haarlemmermeer vrijwillig de oogstresten zo snel mogelijk onderploegt. Als, waar De Faunabescherming al jaren voor pleit, de boeren rondom Schiphol helemaal geen voor ganzen aantrekkelijke gewassen meer zouden telen, is er van een reëel probleem geen sprake meer. Het bovenstaande toont aan dat de structurele oplossing in handen is van de mens. Het anders inrichten van de omgeving, geen waterpartijen en voor ganzen aantrekkelijke landbouwgewassen, technische maatregelen aan vliegtuigen en de luchthaven zullen zorgen voor de oplossing.
Vergassen: wreed en zinloos
Afgezien van schieten, zoals al vele jaren gebeurt, wordt tegenwoordig ook gekozen voor het vergassen van deze vogels tijdens de ruiperiode. Vergassen is een buitengewoon wrede en voor de ganzen pijnlijke manier van doden, dit nog los van de stress die het veroorzaakt. Het vergassen is dan ook niet voor niets in heel Europa verboden en uitzonderingen zijn daarop feitelijk onmogelijk. Nederland heeft het echter voor elkaar gekregen om voor de omgeving van Schiphol toch toestemming te krijgen.
Uit evaluaties van de afgelopen vergassingsacties blijkt duidelijk dat vergassen niet helpt. In de eerste plaats, omdat er vooral jonge ganzen worden gevangen. Minstens 65% daarvan zou het volgende voorjaar toch nooit gehaald hebben en dus zijn de vergassers bijzonder inefficiënt bezig. Een groot deel van de vergaste ganzen zou toch al nooit de kans hebben gehad schade te veroorzaken of in de buurt van een vliegtuig te komen. En de overlevingskans van de niet vergaste jonge ganzen wordt er alleen maar door vergroot.
Bovendien is het volstrekt duidelijk, dat de kans dat een gans in een vliegtuigmotor belandt, door het vergassen van – volgens de ganzendoders zelf – zo’n 10.000 ganzen niet merkbaar is afgenomen. Die kans is toch al ongelofelijk klein en het vergassen heeft daarop geen merkbare invloed. Laat een statisticus daar maar eens gedegen aan rekenen. Totdat daaruit iets heel anders blijkt, is vergassen en schieten van beschermde vogels volgens de letter van de wet niet toegestaan.
Er wordt veel verdiend aan de ganzen
Over rekenen gesproken, duidelijk is dat een groot aantal partijen belang heeft bij de angstcultuur rondom de ganzen. Er wordt veel geld verdiend door onderzoeksbureaus en door organisaties en particulieren die het schieten en vergassen voor hun rekening nemen. Het gaat allemaal om gemeenschapsgeld. De Faunabescherming roept dan ook op om deze waanzin te stoppen.