Voorlopig mogen in Utrecht geen Knobbelzwanen worden geschoten
De Voorlopige Voorziening tegen het schieten van Knobbelzwanen in de provincie Utrecht, die op 1 december van start zou gaan, hebben we gewonnen. Dat komt er in de praktijk op neer, dat er deze winter geen Knobbelzwanen zullen worden geschoten, want voor ver in 2021 zal er geen uitspraak in de bodemprocedure zijn gedaan.
Schade aan gras in de winter?
Net als in Zuid-Holland hebben wij twee belangrijke bezwaren naar voren gebracht. In de eerste plaats is er geen wetenschappelijk bewijs, dat de Knobbelzwanen ’s winters belangrijke schade aan gras toebrengen. Er zijn weliswaar veel claims en taxaties, en zelfs aanzienlijke uitkeringen door BIJ12, maar daar zijn vele kanttekeningen bij te zetten. En al zeker 40 jaar (!) beweren wij dat schade aan overjarig grasland in de wintermaanden helemaal niet bestaat. Pas eind april heeft de “eerste snede” van eiwitrijk gras waarde voor de boer. Ouderen onder ons zagen ’s winters hoe het gras na een week onder een sneeuwdek te voorschijn komt: helemaal bruin. Geen boer klaagde, niemand kreeg een schadevergoeding…. Maar tot voor kort vonden we weinig gehoor. Nu zijn er echter twee nieuwe rapporten, die ons gelijk aantonen.
In opdracht van Friesland hebben Altenburg en Wymenga een rapport over ganzenbegrazing in de winter opgesteld, waaruit duidelijk blijkt dat de begrazing door ganzen in de winter geen schade aan het gras oplevert. Sterker nog, hierdoor stoelen de grasplanten meer uit, vormen dichtere pollen en is het dus zelfs voordelig voor de boer.
En in Bijlage 2 van de Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade trekt Sovon een zelfde conclusie. Ook worden er vragen gesteld bij de wijze van taxatie van de schade. De was de vovo-rechter met ons eens: de provincie Utrecht heeft niet aangetoond, dat er sprake is van grote schade, die alleen door afschot kan worden voorkomen.
Verstoring van Wilde zwaan en Kleine zwanen
Ons tweede argument gaat over het feit, dat in veel provincies Wilde zwanen en de zeer bedreigde Kleine zwanen zich tussen de Knobbelzwanen ophouden. Iedere vorm van verstoring van de Kleine zwaan in door Europese wetgeving strikt verboden.
En een schot verstoort Kleine zwanen op een afstand van 600 meter of meer. Jagers hebben geen kijker om hun nek, laat staan een telescoop bij zich. Zij kunnen, in het slechte licht van de vroege winterochtend onmogelijk op tijd vaststellen, of er een Kleine zwaan in hun schootsveld komt. Als het gaat om om jonge zwanen is het zelfs voor doorgewinterde vogelaars niet eenvoudig de soort juist te determineren. Vaststellen dat er in een straal van meer dan een kilometer zich nergens ook maar één Kleine zwaan ophoudt, vóór dat er met jagen begonnen wordt, kan in de praktijk uiteraard niet. En als dit niet gegarandeerd kan worden, mag er niet geschoten worden.
Onze conclusie, en bij twee vovo’s in Zuid-Holland was de rechter dat met ons eens, dat er dus ’s winters nooit op Knobbelzwanen kan worden geschoten. Want ’s winters kunnen er Kleine zwanen aanwezig zijn. De vovo-rechter in Utrecht keurt dit argument echter nadrukkelijk af: hij redeneert eenvoudig: een jager mag niet schieten als hij niet heel zeker weet dat de Kleine zwanen er niet zijn. En de provinciale handhavers moeten dat controleren. Beide zaken zijn in de praktijk volstrekt onuitvoerbaar.
Bodemprocedure
Hopelijk is de rechter straks in de bodemprocedure daar wel van te overtuigen. In Zuid-Holland is die bodemprocedure vorige week gehouden. We hebben goede hoop, dat we over 6 weken horen dat we dit inderdaad gewonnen hebben. Dat maakt het dan vervolgens voor de rechtbank Midden Nederland ook gemakkelijker om ons gelijk te geven.
Actie 28 november Partij voor de Dieren in Zeist
Bekijk ook het filmpje van slotstad RTV Zeist van de actie tegen het schieten van zwanen op zaterdag 28 november, met daarin een statement van De Faunabescherming: