Afschot edelherten in Oostvaardersplassen van de baan
Gisteren, 12 november 2019, heeft de bestuursrechter in Lelystad het afschot van edelherten in de Oostvaardersplassen per direct verboden. Bijna een jaar geleden besliste de voorzieningenrechter in een voorlopig oordeel nog negatief op ons bezwaar tegen de opdracht van de provincie Flevoland tot het grootschalige afschot van edelherten.
De meervoudige kamer met drie bestuursrechters heeft gisteren tijdens een uitgebreide zitting de zaak in detail en met veel aandacht voor alle ingediende stukken en rapporten het afschot behandeld. Nog op de dag van de zitting kwam de uitspraak, wat heel ongebruikelijk is in dit soort zaken.
Daardoor kon de vernietiging van het besluit van de provincie ook per direct leiden tot het stilleggen van het afschot. De hoop is dat de rust in het gebied weerkeert en dat de zeearend die al meer dan tien jaar in het gebied broedde, maar dit jaar wegbleef, zich weer installeert.
Deskundigen
Stichting De Faunabescherming en Stichting Dierbaar Flevoland hebben het beroep ingediend. Dierbaar Flevoland heeft zich laten bijstaan door twee zeer gerespecteerde ecologen, Frans Vera en Han Olff. Zij zijn tijdens de zitting als deskundigen onder ede door de rechter gehoord over de situatie in de Oostvaardersplassen. Hun expertise en grote kennis van het gebied maakten dat duidelijk werd hoezeer de onderbouwing van het schieten van gezonde edelherten in de Oostvaardersplassen tekort schiet.
Natuurmaatregelen
Verder stelde de rechtbank naar aanleiding van het beroep van De Faunabescherming vast dat de provincie zich erop beriep dat het met een aantal vogels in het gebied niet goed gaat, maar dat de natuurmaatregelen die zijn voorzien nog steeds niet zijn uitgevoerd.
Onderbouwing schiet ernstig te kort
Volgens de rechtbank zijn de drie redenen die de provincie voor afschot geeft niet op voldoende onderzoek gebaseerd. Volgens de provincie is afschot nodig op grond van het volgende:
- de edelherten zouden schadelijk zijn voor de flora- en fauna in het gebied.
Uit het Beheerplan Oostvaardersplassen en de eerdere rapporten van internationale wetenschappers over het gebied blijkt echter dat de edelherten zorgen voor gunstige omstandigheden voor veel beschermde soorten in het gebied. De deskundigen hebben dit ter zitting bevestigd en met concrete voorbeelden toegelicht. De conclusie van de rechtbank is dat de provincie onvoldoende hard heeft gemaakt dat afschot noodzakelijk is. - afschot van gezonde dieren zou nodig zijn om onnodig lijden van de herten te voorkomen.
De provincie had echter geheel niet onderbouwd waarom het schieten van gezonde edelherten onnodig lijden voorkomt. Jaren geleden is al gekozen voor “vroeg reactief beheer”. Al in een vroeg stadium in de winter wordt gekeken welke dieren de winter waarschijnlijk niet zullen overleven, en deze dieren worden vroegtijdig afgeschoten om onnodig lijden te voorkomen. Dit laat, in tegenstelling tot afschot van gezonde dieren in de kudde, de sociale structuur van de kudde intact. Jonge en drachtige edelherten worden bij vroeg reactief beheer ook niet geschoten. De Faunabescherming is voorstander van dit vroeg reactief beheer. De rechtbank oordeelde dat de provincie niet heeft aangetoond dat schieten van gezonde dieren noodzakelijk is om onnodig lijden te voorkomen. - de Oostvaardersplassen zouden onvoldoende draagkracht hebben voor de populatie edelherten
Volgens de rechtbank heeft de provincie niet hard kunnen maken dat de Oostvaardersplassen de populatie edelherten niet zou kunnen dragen. Hoeveel dieren in het gebied kunnen leven wordt bepaald door de omstandigheden, bijvoorbeeld hoe streng de winter is. Het ene jaar sterven er meer en het andere jaar minder. Dat hoort bij natuurlijke processen.
Mooie en degelijke uitspraak
Gelukkig is afschot van edelherten in de Oostvaardersplassen van de baan, naar wij hopen definitief. De rechtbank heeft gisteren laten zien alle aspecten van de zaak zeer grondig tegen het licht te hebben gehouden. De lat voor het doden van beschermde dieren ligt op grond van de Wet natuurbescherming hoog, doordat noodzaak van doden en het ontbreken van andere oplossingen moeten worden aangetoond, alvorens afschot mag worden toegestaan. De uitspraak doet recht aan de criteria uit de wet en de feitelijke ontwikkelingen in de Oostvaardersplassen. We hebben daarom goede hoop dat, mocht de provincie in hoger beroep gaan, de uitspraak stand zal houden.
Zie ook:
- Het nieuwsbericht van de rechtbank over de mondelinge uitspraak, zoals door de Rechtbank Midden-Nederland is gepubliceerd.
- Nieuwsuur van 12 november.
- Hart voor Nederland, van 12 november.
- Omroep Flevoland, van 12 november.
- AD van 12 november.
- Stentor van 12 november.
- Naar aanleiding van deze uitspraak heeft de Partij voor de Dieren Flevoland aangekondigd om een motie van wantrouwen tegen het college van GS van Flevoland in te dienen, zie de Stentor.
- Interview met Frans Vera in de Stentor.